30. október 2013 | 15:44
Eldur í skipi suður af Vestmannaeyjum
Umhverfisstofnun barst tilkynning kl. 14:30 frá Landhelgisgæslu
Íslands um að eldur logaði í flutningaskipinu Fernanda suður af Vestmannaeyjum. Vegna mögulegrar hættu á mengun fylgist stofnunin með á þessu stigi máls.
Um olíumengun og viðbrögð
Grundvallaratriði í viðbrögðum við olíumengun á sjó (og vatni) er að olía flýtur á vatni og rekur undan straumi og vindum. Þá er rétt að hafa ofarlega í huga að léttari olíur (einkum bensín, dísel og aðrar gasolíur) gufa upp og blandast í vatnsbolinn. Viðbrögðum skal hagað í samræmi við það og með öryggi starfsfólks og annarra í nágrenninu í huga.
Olíuflekkur á sjó er fljótur að breytast og dreifist hratt bæði fyrir áhrif vinds og strauma. En það er fleira sem hefur áhrif á olíuna. Á myndinni hér að neðan má sjá hvað verður um olíu á sjó, og er þá ekki meðtalin sú olía sem berst á land eða smyrst á fugla og aðrar lífverur í sjó.

Tími
sem líða má frá því að mengunaróhapp verður þar til brugðist er við er breytilegur
og hefur hitastig sjávar og gerð olíunnar (þykkt) mikil áhrif þar á. Almennt er
gert ráð fyrir að bensín sem fer í sjóinn sé nánast horfið á innan við
sólarhring og hefur uppgufun og blöndun þar mest áhrif á. Eftir því sem olían
er þykkri þeim mun lengri tími er til aðgerða og þykkustu svartolíur endast
árum og áratugum saman. Myndin að neðan sýnir hvernig rúmmál olíuflekks breytist með
tíma og líka hversu lengi olíuflekkir á sjó eru að hverfa. Sjá má að þynnstu
olíurnar (bensín o.þ.h., merkt Group 1) eru horfnar á innan við
sólarhring. Gasolía o.þ.h. (merkt Group
2) eykur rúmmál sitt töluvert fyrst við það að blandast við sjó (olíuþeyta) en
hverfur fljótt og á viku til hálfum mánuði er hún horfin. Næsti flokkur (merkt Group 3) á við um þunnar svartolíur og sést
að rúmmál þeirra a.m.k. þrefaldast fyrst við það að blandast sjó en
fljótlega dregur úr rúmmáli þeirra en
eru horfnar á innan við ári. Þykkustu svartolíur eyðast mjög hægt og eru til
vandræða í mörg ár (group 4).

Myndin sýnir hversu lengi mismunandi olíur eru að eyðast í sjó, Group eru bensín og þvílík efni, Group 2 eru gasolíur og þvílík efni, group 3 eru þunnar svartolíur og þvílík efni og group 4 eru þykkustu svartolíurnar.