Grábrókargígar, Borgarbyggð

Grábrókargígar voru fyrst friðlýstir árið 1962 en friðlýsingunni var breytt árið 1975. Gígarnir eru þrír, Litla-Grábrók hvarf að mestu við framkvæmdir en Stóra-Grábrók rís fagurformuð fast við þjóðveginn. Þriðji gígurinn er vestar og heitir Grábrókarfell. Gígarnir tilheyra eldstöðvakerfi sem teygir sig langt vestur á Snæfellsnes. Hraun úr gígunum þekur stóran hluta Norðurárdals. Gangandi fólki er heimil för um hið friðlýsta svæði enda sé fylgt merktum slóðum og snyrtimennsku gætt í hvívetna.   

Stærð náttúruvættisins er 28,7 ha.

Myndin sýnir Grábrókarfell ofan frá Stóru-Grábrók

Svæðið er á appelsínugula listanum

Auglýsing nr. 216/1975 í Stjórnartíðindum B.

Styrkleikar

Gígarnir þrír eru gjall- og klepragígar á sprungu og er Grábrók gjallgígur. Gígarnir eru vinsælir meðal ferðamanna og einnig laða þeir að sér nemendur frá Bifröst til útivistar. Landvörður á vegum Umhverfisstofnunar er á Grábrókargígasvæðinu yfir sumartímann. Hópur sjálfboðaliða Umhverfisstofnunar hefur unnið á svæðinu undanfarin tvö sumur. Gönguleiðir hafa verið afmarkaðar , lagfærðar og merktar, komið er fræðsluskilti á svæðið, villustígum hefur verið lokað, tröppur voru lagaðar, borið var á göngupallana, mosi var græddur í sár og mikið magn rusls hefur verið fjarlægt af svæðinu.

Veikleikar

Viðkvæmar jarðmyndanir og gróðursamfélög. Svæðið er opið fyrir umferð allan ársins hring, enda staðsett við hringveginn.

Ógnir 

  • Mikið álag er á svæðinu. Margir gestir heimsækja svæðið og það hefur troðist niður.
  • Tilkoma háskólaþorps á Bifröst hefur aukið álag á svæðið. Nýjar gönguleiðir hafa myndast á gígana frá Bifröst. 
  • Borið hefur á því að fólk tíni grjót úr Grábrókinni. 
  • Gestir á svæðinu hlaða vörður. 
  • Búfénaður gengur um viðkvæm svæði. 
  • Hópsamkomur, þar sem jafnvel nokkur hundruð manns fara í hópum upp gígana. 
  • Ritað hefur verið í mosann (mosi rifinn). 
  • Margir gamlir stígar setja neikvætt útlit á svæðið. 
  • Ekkert salerni er á svæðinu. 

 Tækifæri 

  • Gerð verndaráætlunar.
  • Koma þyrfti upp þurrsalerni inni á svæðinu.
  • Afmá þarf eldri gönguleiðir sem setja ljótan svip á gígana og endurheimta þeirra náttúrulega útlit.
  • Halda þarf áfram að endurheimta mosa á Grábrókarfelli. 
  • Halda þarf áfram með lagfæringar á göngustígum og pöllum og bæta við merkingar, þó svo að nýtt skilti hafi verið sett upp. 
  • Tengilið vantar á Bifröst. 
  • Þörf er á að mæla fjölda ferðamanna á svæðinu.
Mynd sem fylgir - Rauði listinn

Rauði listinn

Veita þarf ákveðnum friðlýstum svæðum á Íslandi sérstaka athygli og aðhlynningu.
Meira